Пасля растання былыя муж і жонка не заўсёды могуць застацца ў добрых і сяброўскіх адносінах. І часцяком разменнай манетай ва ўзаемных папроках становяцца ўласныя дзеці. На жаль, болевых кропак у такіх сітуацыях нямала. І адна з самых сур’ёзных-аліменты. Часам некаторыя экс-муж і жонка ідуць на розныя хітрыкі, каб не плаціць сваім дзецям па рахунках. Як вырашыць гэтую праблему, разбіралася журналіст “Маяка”.

Гэта ж аліментарна

Начальніца аддзела прымусовага выканання Гомельскага раёна Марына Лагуткова распавядае, што праз нежаданне аднаго з бацькоў выплачваць аліменты пакутуюць іх уласныя дзеці. У сярэднім каля 100 чалавек штогод звяртаюцца ў апі з просьбай спагнаць аліменты. За 2021 год паступіла 80 выканаўчых дакументаў аб спагнанні сродкаў на ўтрыманне дзіцяці, што складае 5 працэнтаў ад усіх выканаўчых дакументаў, якія паступілі. За 2020 — ы-120.

– Памяншэнне колькасці узбуджаных выканаўчых вытворчасцяў звязана са зменамі ў Законе Аб выканаўчым вытворчасці. Згодна з ім выканаўчая вытворчасць аб спагнанні аліментаў не канчаецца ў апі да поўнага выканання патрабаванняў — – кажа Марына Лагуткова.

Аліменты могуць выплачвацца ў доб-равольным парадку альбо шляхам утрымання з заработнай платы па месцы працы, атрымання пенсіі, дапамогі, Стыпендыі, ажыццяўлення іншых выплат. Канфліктныя сітуацыі, звязаныя з невыкананнем аліментных абавязацельстваў, вырашаюцца ў судовым парадку.

Як адбываецца спагнанне аліментаў, калі былыя муж і жонка не заключалі ні шлюбнага дагавора, ні пагаднення аб аліментах і дзецях?

— У дадзеным выпадку спагнанніка мае права звярнуцца ў суд з заявай аб спагнанні аліментаў. Суд разглядае дакументы, выносіць пастанову, на падставе якога выдаецца выканаўчы дакумент. Суд спаганяе аліменты з усіх відаў даходу ў памеры: на адно дзіця-25 %, на двух дзяцей — 33%, на трох і больш-50 % заробку і іншага прыбытку штомесяц з аднаго з бацькоў, абавязанага выплачваць аліменты, – тлумачыць Марына Лагуткова. – З 1 ліпеня 2020 года змяніўся парадак разліку запазычанасці па аліментах для даўжнікоў, якія не працавалі або не прадставілі дакументы, якія пацвярджаюць свой заробак. Запазычанасць па аліментах за той перыяд, калі даўжнік не працаваў, разлічваецца на аснове бюджэту пражытачнага мінімуму. На адно дзіця памер выплат складзе 50%, на двух дзяцей-100%, на трох і больш дзяцей-150% БПМ.

На жаль, былыя муж і жонка не заўсёды аддаюць сабе справаздачу ў тым, што, калі спыняюць выплату аліментаў, дзіця можа недаатрымліваць дадатковае навучанне, харчаванне.

– Жыццё дзіцяці нельга паставіць на паўзу. Дзецям трэба кожны дзень харчавацца, апранацца, хадзіць у школу, наведваць гурткі. Пры гэтым варта адзначыць, што Кодэксам Рэспублікі Беларусь аб шлюбе і сям’і ўсталяваны безумоўны абавязак бацькоў (як маці, так і бацькі) па ўтрыманні сваіх непаўналетніх і маючых патрэбу ў дапамозе непрацаздольных паўналетніх дзяцей, — тлумачыць Марына Лагуткова.

Нярэдка супраць ухілістаў узбуджаюцца крымінальныя справы. Штогод іх колькасць складае каля 20 крымінальных спраў у дачыненні да аліментнікаў.

– Закон заўсёды на баку дзіцяці. І пакаранне працаздольных грамадзян, якія адмаўляюцца клапаціцца аб уласных дзецях, можа быць вельмі сур’ёзным. Калі патэнцыйных ухілістаў не стрымліваюць маральныя нормы, ім варта нагадаць пра існаванне Крымінальнага кодэкса, артыкул 174 якога прадугледжвае розныя віды пакаранняў-аж да пазбаўлення волі — – кажа Марына Лагуткова.

У дадзеным артыкуле паказваецца, што, калі другі з бацькоў не плаціць аліменты больш трох месяцаў на працягу года па судовай пастановай, ён караецца грамадскімі працамі, або папраўчымі работамі на тэрмін да двух гадоў, або арыштам, ці абмежаваннем волі на тэрмін да трох гадоў, або пазбаўленнем волі на тэрмін да аднаго года.

Пры наяўнасці запазычанасці па аліментах да даўжніка могуць быць прыняты меры прымусовага выканання, адзначае Марына Лагуткова:

— Самыя распаўсюджаныя-гэта зварот спагнання на заработную плату альбо на маёмасць даўжніка: транспартную тэхніку, нерухомасць, іншае маёмасць, арышт наяўных грошай або сродкаў, якія знаходзяцца на яго рахунках, ва ўкладах у банках.

Таксама па ініцыятыве судовага выканаўцы альбо спагнанніка суд можа абмежаваць грамадзяніна ў праве на выезд з краіны, на кіраванне механічнымі транспартнымі сродкамі, права на паляванне.

Нявыплата аліментаў-следства не вельмі высокай культуры некаторых людзей. Яны не ўмеюць дамаўляцца, а часам проста не хочуць. Часцей за ўсё маюць месца яшчэ і асабістыя крыўды. Недадаючы маме, другі бацька не разумее, што ён адбірае сродкі ў свайго дзіцяці. Калі канфлікт знаходзіцца ў стадыі эс-калацыі, пакутуюць дзеці. Не толькі псіхалагічна, але і матэрыяльна.

Прыйдзецца заплаціць

Каб пазбегнуць канфліктаў, узаемных абвінавачванняў і высвятлення адносін у судзе, загадчык натарыяльнай канторай Гомельскага раёна № 1 Алена Лазко раіць дамаўляцца загадзя:

— Самы часты пытанне, які ўстае паміж былымі мужам і жонкай, — памер аліментаў. Дадзены механізм можна прапісаць у шлюбным дагаворы, пагадненні аб дзецях або пагадненні аб выплаце аліментаў. На практыцы гэта выглядае так: да натарыуса прыходзяць бацькі, якія павінны ўтрымліваць непаўналетніх або паўналетніх непрацаздольных дзяцей. З аднаго боку, гэта плацельшчык аліментаў, з другога — тое твар, якое мае права іх атрымліваць, часцей за ўсё маці. Яны павінны дасягнуць дамоўленасці аб памеры, парадку і тэрмінах выплаты. Прадугледжаны пэўныя формы выплаты аліментаў: у працэнтных адносінах да заробку ці іншага даходу, у цвёрдай грашовай суме, якая выплачваецца перыядычна альбо адначасова. Яшчэ адзін спосаб-перадача маёмасці. Прычым не толькі кватэры, але і машыны, зямлі. Пры гэтым маёмасць у кошт выплаты аліментаў перадаецца выключна ва ўласнасць дзіцяці. Пры перадачы дзіцяці нерухомасці пагадненне падлягае дзяржаўнай рэгістрацыі ў тэрытарыяльнай арганізацыі па дзяржаўнай рэгістрацыі нерухомай маёмасці, правоў на яго і здзелак з ім.

Ірына Канавалава

Фота з архіва рэдакцыі